ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်းနဲ့ ကရင်နီဒေသက အရပ်သားများကိုပါ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်မှုများကို ပအိုဝ်းပြည်သူ့စစ် (PNO) မှလုပ်ဆောင်လာတယ်လို့ Burma War Crimes Investigation (BWCI) မှ အစီရင်ခံစာ တစ်စောင်ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း စစ်ကောင်စီနဲ့ ပူးတွဲပြီး တော်လှန်ရေး အင်အားစုတွေကို တိုက်ခိုက်နေတဲ့ PNA/PNO မှ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်မှုများရှိလာပြီး လူမျိုးရေးအမုန်းတရားများကိုပါ ဝါဒဖြန့်ပြုလုပ်လာတယ်လို့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြလာပါတယ်။
(BWCI) အဖွဲ့ဟာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၅ ရက်က ကယားပြည်နယ်မှာ ဖွဲ့စည်းခဲ့တဲ့ ဒေသတွင်း စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေကို စောင့်ကြည့်မှတ်တမ်းတင်နေတဲ့ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
အစီရင်ခံစာအတွင်း ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ မှ စတင်ပြီး ပအိုဝ်းပြည်သူ့စစ်ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ဆီဆိုင်မြို့နယ်အတွင်း PNA မှ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့မျာအားလက်စားချေတဲ့ပုံစံဖြင့် အပြစ်မဲ့ အရပ်သားများကို ပစ်မှတ်ထားဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်မှုများရှိလာတယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။
PNO က ရှမ်း-ကရင်နီနယ်စပ် PNO ထိန်းချုပ်နယ်မြေများဖြစ်သည့် ဆီဆိုင်မြို့နယ်နဲ့ ပင်လောင်းမြို့နယ်တို့တွင် အရပ်သားပြည်သူများကို ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင် သတ်ဖြတ်ခဲ့တဲ့ ဖြစ်စဥ်များကို သက်သေထွက်ဆိုချက်များနှင့် တကွ BWCI က ထုတ်ဖော်နိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
BWCI ၏ အစီရင်ခံစာအတွင်းဖော်ပြထားမှုတွေအရ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း သျှမ်းတောင်တွင် PNA မှ ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်ခံရသူ ၂၇ ဦးရှိခဲ့ပြီး အတည်ပြုနိုင်ခြင်းမရှိသေးသူ ၅ ဦးခန့်ရှိခဲ့သလို နစ်နာသူများမှာလည်း တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များနှင့် သက်ဆိုင်ခြင်းမရှိဘဲ သာမန်အရပ်သားပြည်သူတွေ ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
PNA တပ်ဖွဲ့အနေနဲ့ ဆီဆိုင်၊ ဟိုပုံးနဲ့ ပင်လောင်းမြို့နယ်တွေမှာ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ နီးစပ်တယ်လို့ ယူဆတဲ့လူမှန်သမျှကို ပစ်မှတ်ထားလုပ်ဆောင်မှုတွေ ရှိနေတယ်လို့ ဒေသခံတွေကလည်း ဆိုပါတယ်။
ပအိုဝ်းအမျိုးသားတပ်မတော် (PNO/PNA) ဟာ ၁၉၉၁ ခုနှစ်မှာ စစ်တပ်နဲ့ အပစ်ရပ်လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပြီး ၂၀၀၉ ခုနှစ်မှာ ပြည်သူ့စစ်တပ်ဖွဲ့အဖြစ် ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ မကြာခဏ ထိတွေ့တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားလျက်ရှိပါတယ်။