မန္တလေးတိုင်း၊ ပြင်ဦးလွင်မြို့မှာရှိတဲ့ စစ်တက္ကသိုလ် (DSA) နဲ့ စစ်အင်ဂျင်နီယာ တက္ကသိုလ် (DSTA) ကို အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင်တွေက ၉ လအတွင်း နေပြည်တော်၊ ဇေယျာသီရိမြို့နယ်က ရေဆင်းတက္ကသိုလ်ထံကို ပြောင်းရွှေ့ဖို့ စီစဉ်နေကြောင်း သတင်းများစွာ ထွက်ပေါ်နေပါတယ်။
DSA ကျောင်းကို အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်ဟာ ၁နှစ်ကို ၁ခါ မဖြစ်မနေ ကျောင်းဆင်းပွဲတွေကို တက်ရောက်နေရပြီး သူ့ရဲ့ လုံခြုံရေးကို စိုးရိမ်တာကြောင့် အခုလို ပြောင်းရွှေ့တာကို လုပ်ဆောင်နေတာဖြစ်မယ်လို့ နိုင်ငံရေးလေ့လာသူတချို့ကလည်း ဝေဖန်သုံးသပ်ကြပါတယ်။
အခုလို စစ်တက္ကသိုလ်ရွှေ့ပြောင်းမယ့် ကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီး CDM ဗိုလ်ကြီးဇင်ယော်ကတော့ အခုလို သတင်းထွက်ပေါ်နေမှုကို အတည်မပြုနိုင်သေးပေမယ့် ဖြစ်နိုင်ခြေနည်းတယ်လို့ မောင်းကို ပြောပါတယ်။
“ပြောင်းရွှေ့တာက ဖြစ်နိုင်ချေတော့ နည်းတဲ့ဘက်မှာရှိတယ်၊ စစ်ပညာသင်တဲ့ နေရာမှာ လောကဓာတ်ပညာလို့ခေါ်တဲ့ အရပ်ဘက်ဆိုင်ရာ ပညာရပ်တွေကို သင်ရသလို လေ့ကျင့်ရေးလို့ ခေါ်တဲ့ စစ်နည်းဗျူဟာတွေကိုလည်း တပ်စုအဆင့်အထိ သင်ကြားရပါတယ်၊ အဲ့တော့ ၉လအတွင်းမှာ စစ်တက္ကသိုလ်တစ်ခု လေ့ကျင့်ကွင်းတွေ ဆောက်နိုင်ဖို့ဆိုတာ လွယ်မလားပေါ့” လို့ ဗိုလ်ကြီးဇင်ယော်က ပြောပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ပြင်ဦးလွင်မြို့မှာ ပြောင်းရွှေ့တော့မယ်လို့ သတင်းထွက်ပေါ်နေတဲ့ ကျောင်းတွေအပြင် အရာရှိတွေပဲ တက်ရောက်ရတဲ့ ဆက်သွယ်ရေး၊ လျှပ်စစ်နဲ့စစ်ပညာသင်ကျောင်းတွေလည်း ရှိသေးတာကြောင့် ကျောင်းတွေအားလုံးကို တပါတည်းပြောင်းရွှေ့ဖို့က မလွယ်ကူဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ဖြစ်နိုင်တဲ့ဘက်ကနေ ပြန်လည်တွက်ချက်ကြည့်ရင်တော့ အာဏာမသိမ်းခင်ကာလတုန်းက စစ်တက္ကသိုလ်မှာ အပတ်စဉ်တစ်ခုကို အယောက် ၃၀၀၀ ကျော် တက်ရောက်ခဲ့ကြတာဖြစ်ပြီး အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းမှာတော့ တက်ရောက်တဲ့သူ အလွန်နည်းပါးနေတဲ့ အချက်ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားကြည့်ရင်တော့ ကျောင်းရွှေ့ပြောင်းတာက ဖြစ်နိုင်ခြေ အနည်းငယ်ရှိတယ်လို့ ရှင်းပြပါတယ်။
မင်းအောင်လှိုင်ရဲ့ လုံခြုံရေးကြောင့် ကျောင်းတွေ ရွှေ့ပြောင်းနေတယ်ဆိုတဲ့ ဝေဖန်သံတွေအပါ်မှာလည်း CDM ဗိုလ်ကြီးဇင်ယော်က “မင်းအောင်လှိုင်က ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ဖြစ်နေတာကြောင့် ကျောင်းဆင်းပွဲကို ၁ နှစ် ၁ ခါတော့ မဖြစ်မနေကို သွားရတယ်၊ တကယ်လို့ ရွှေ့တယ်ဆိုရင်တော့ သူ့လုံခြုံရေးကို ကြောက်လို့ပဲ ရွှေ့ရတာဖြစ်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်၊ ကျောင်းဆင်းပွဲ သွားမယ်ဆိုလည်း နေပြည်တော် စစ်ရုံးကနေ ရေဆင်းဆိုတာက နီးနီးနားနားပဲလေ” လို့ ဆိုပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၄ ခုနှစ် သင်္ကြန်ကာလတုန်းကလည်း မင်းအောင်လှိုင်ရောက်ရှိနေတဲ့ DSA ကျောင်းကို MDY-PDF က ရှော့တိုက်ဒုံးတွေနဲ့ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ ဖြစ်စဉ်တွေလည်း ရှိခဲ့တဲ့အတွက် လုံခြုံရေးအခြေအနေကြောင့် ပြောင်းရွှေ့တာဟာ အဖြစ်နိုင်ဆုံးပဲလို့ ဆိုပါတယ်။
တကယ်လို့ စစ်တက္ကသိုလ်တွေဟာ ရေဆင်းကို ရွှေ့ပြီးရင်တောင်မှ နိုင်ငံတော်ကို ပြန်အပ်မှာ မဟုတ်ဘဲ တပ်ပိုင်မြေတွေအဖြစ် ကျန်ရှိနေမှာဖြစ်ကာ နောင်တချိန်မှာ ထုခွဲရောင်းချတာတွေ လုပ်မယ့်အစီအစဉ်မျိုးလည်း စစ်တပ်က စဉ်းစားနေပုံရပါတယ်။
အဲဒီအပေါ်မှာလည်း ဗိုလ်ကြီးဇင်ယော်က “တပ်ပိုင်မြေကနေ နိုင်ငံတော်ပိုင် ပြန်အပ်တယ်ဆိုတာမျိုးကို ကျနော်တော့ တစ်ခါမှကို မကြားဖူးပါဘူး၊ တပ်ရွှေ့ပြောင်းသွားလို့ ပြည်သူပိုင်ပြန်အပ်တယ်ဆိုတာ တစ်ခါမှကို မရှိခဲ့ဖူးပါဘူး” လို့ ပြောပြပါတယ်။
နဂိုရှိနေတဲ့ နေပြည်တော်က ရေဆင်းတက္ကသိုလ်တွေဖြစ်တဲ့ မွေး/ဆေးတက္ကသိုလ်၊ စိုက်ပျိုးရေးတက္ကသိုလ်၊ သစ်တောတက္ကသိုလ်တို့ကို ဧရာဝတီတိုင်း၊ မအူပင်နဲ့ ဟင်္သာတမြို့တွေမှာ ပြောင်းလဲဖွင့်လှစ်ဖို့ စီစဉ်ထားတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေ အပေါ်မှာလည်း “ဧရာဝတီတိုင်းက အခုချိန်မှာ ကွဲတော့မယ့် ဗုံးတစ်လုံးလိုပါပဲ၊ စစ်မက်ပြင်းထန်မယ့် ကာလကို ရောက်တော့မှာပါ၊ ဗိုလ်လောင်းတွေ ဆိုတာကတော့ ဘာပဲပြောပြာ အခြေခံ စစ်ပညာကတော့ တက်မြောက်ပြီးသားတွေပါ၊ ပြင်ဦးလွင်မှာက ခံစစ်ပြင်မယ်ဆိုရင်တော့ ဒီလူတွေက ခံစစ်အတွက်အားပါ… မလုံမခြုံဖြစ်နေတဲ့ဘက်ကို အရပ်သားတွေကို ပြောင်းရွှေ့မယ်ဆိုတာက အဆင်ပြေပါ့မလားလို့ပေါ့နော်… အတည်တော့ ပြုလို့ မရသေးပါဘူး” လို့ ဆိုပါတယ်။
ဒါ့အပြင် စစ်တပ်က တဖက်လှည့်နဲ့ သတင်းအမှားတွေ ပြန်ပေးနိုင်တဲ့အချက်ကိုလည်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားဖို့ လိုအပ်ကြောင်း ဗိုလ်ကြီးဇင်ယော်က ပြောပါတယ်။
နေပြည်တော် ဇေယျာသီရိမြို့နယ်ဟာ စစ်ရုံးချုပ်တည်ရှိပြီး စစ်ခေါင်းဆောင်များ နေထိုင်တဲ့ မြို့နယ်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။
ပြင်ဦးလွင်က စစ်တက္ကသိုလ်ဟာ စစ်ပညာနဲ့ တက္ကသိုလ်ပညာရေးကို ပူးတွဲသင်ကြားပေးတဲ့ တက္ကသိုလ်ဖြစ်ပြီး စစ်ဗိုလ်အရှာရှိများစွာကို မွေးထုတ်ပေးနေတဲ့ တစ်ခုတည်းသော တက္ကသိုလ်ဖြစ်သလို အထက်အောက် အနိုင်ကျင့်မှုတွေကြောင့် လူသေဆုံးမှုတွေပါ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ မကောင်းသတင်းနဲ့ ကျော်ကြားတဲ့ တက္ကသိုလ်တစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် အာဏာသိမ်းအကြမ်းဖက် စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်ဟာ စစ်တက္ကသိုလ်ရဲ့ ကျောင်းအုပ်ကြီးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ဖူးသူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။